ไม่ได้ดราม่าเสียนาน วันนี้นั่งดูละครช่อง ๓ ตอนแรก ปกติผมจะดูละครตอนแรกกับตอนอวสานเป็นหลัก แค่นี้ก็รู้เรื่องหมดแล้ว ยกเว้นเรื่องที่มีการดำเนินเรื่องสนุกก็จะดูตอนอื่น ๆ ด้วยมากขึ้น วันนี้ละครเรื่องคนละขอบฟ้าพูดถึงโรคประหลาดชนิดหนึ่งคือ LIS หรือ Lock in syndrome

LIS เป็นความผิดปกติของสมองเกิดจากมีพยาธิสภาพที่ส่วนของสมองที่เรียกว่า Pons ซึ่งเป็นบริเวณก้านสมอง คนไข้ที่มีพยาธิสภาพที่ Pons เช่นเกิดเลือดออกที่เนื้อสมองส่วนนั้น หรือสมองส่วนนั้นขาดเลือด คนไข้จะเกิดอาการสำคัญคือเป็นอัมพาตทั้งตัวแขนขาขยับไม่ได้ ขยับใบหน้าซีกล่างไม่ได้ทำให้พูดไม่ได้ เคี้ยวไม่ได้ กลืนไม่ได้ หายใจไม่ได้ คนไข้สามารถกรอกตาขึ้นลงได้ แต่กรอกตาไปด้านข้างซ้ายขวาไม่ได้ กระพริบตาได้ ที่สำคัญคือคนไข้จะรู้สึกตัวดี เวลาตรวจร่างกายจะพบว่าคนไข้รู้สึกตัว ขยับแขนขาไม่ได้ ไม่ตอบสนองต่อการกระตุ้นความเจ็บปวด แต่สื่อสารกันได้ด้วยการให้คนไข้กระพริบตารับ หรือปฏิเสธ

เราคงเคยได้ยินคำว่าคนไข้นอนเป็นผัก (vegetative state) จากการที่มีพยาธิสภาพในสมอง คือคนไข้นอนไม่รู้สึกตัว สื่อสารกันไม่ได้ การนอนเป็นผักของคนไข้ต่างจาก LIS เพราะคนไข้ที่นอนเป็นผักจะไม่รู้สึกตัวแต่อาจจะขยับแขนขาได้ หายใจได้ บางรายอาจจะลืมตาได้ หาวได้ แต่ไม่รับรู้อะไร

ยังไม่มีการรักษาเฉพาะสำหรับ LIS คนไข้จะได้รับการรักษาแบบประคับประคองคือใช้เครื่องช่วยหายใจ ให้สารอาหาร ป้องกันไม่ให้เกิดแผลกดทับ ที่สำคัญที่สุดคือดูแลด้านสุขภาพจิต เพราะคนไข้ยังมีสติปัญญา การรับรู้เหมือนปกติ มักจะมีความเครียดจากอาการป่วยของตน

ปัจจุบันมีการพยายามใช้คอมพิวเตอร์ช่วยให้คนไข้สื่อสารกับคนรอบข้างได้สะดวกขึ้น

การพยากรณ์โรคขึ้นกับสาเหตุที่ทำให้เกิดพยาธิสภาพของสมองส่วน Pons คนไข้บางรายเลือดที่ออกในเนื้อสมองมีปริมาณเล็กน้อย เมื่อก้อนเลือดละลายหมดคนไข้ก็อาจจะกลับมาเป็นปกติ ส่วนในรายที่เป็นโรคบางอย่างเช่นกลุ่มอาการกีแลงค์-บาเร่ต์ (Guillain-Barre Syndrome) คนไข้อาจจะดีขึ้นแต่ไม่กลับมาเป็นปกติทั้งหมด

สำหรับในรายที่มีเลือดออกปริมาณมาก หรือสมองขาดเลือดเป็นบริเวณกว้างก็จะไม่มีโอกาสกลับมาเป็นปกติหรือดีขึ้น

คราวนี้ก็คงจะดูละครรู้เรื่องขึ้นบ้างนะครับ และลุ้นกันต่อไปว่าคนไข้เป็น LIS จากอะไร จะหายกลับมาเป็นปกติหรือเปล่า