ล่ามข้ามภพ ตอนที่ ๘

ตอนที่ ๘

เช้านี้จีนในร่างของตันจูฮวดพามิสเตอร์คาเมรอนและมิสเตอร์โคลท์เดินไปตามถนนเลียบริมแม่น้ำไปจนถึงวัดบางน้ำจืด วัดนี้เป็นวัดเก่าแก่ของเมืองปัตตานีเป็นสถานที่ทำพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยาของข้าราชการ ภายในวัดมีอุโบสถหลังเล็ก ๆ เป็นศิลปะลูกผสมไทยกับจีนคือตัวอาคารก่ออิฐถือปูนแบบศิลปกรรมไทยแต่หลังคาเป็นทรงจีน อุโบสถหลังนี้พี่รองตันจูล้ายมีจิตศรัทธาสร้างไว้หลายปีแล้ว เราไปถึงวัดเป็นเวลาที่พระสงฆ์กลับจากบิณฑบาตพอดีจึงเห็นแถวของพระสงฆ์ประมาณ ๒๐ รูปห่มจีวรเดินด้วยความสงบ มิสเตอร์โคลท์บอกว่าน่าประทับใจมาก

จากนั้นเราลงเรือที่ท่าน้ำหน้าวัดบางน้ำจืดแล้วแจวทวนน้ำขึ้นไปจนถึงท่าน้ำบ้านเจ้าเมือง เราเดินต่อไปเล็กน้อยก็ถึงบ้านเจ้าเมืองที่คนที่นี่เรียกว่าวังรายา วังรายาเป็นบริเวณกว้างมีกำแพงล้อมรอบประตูทางเข้าเป็นศิลปะจีนคือเหนือประตูเป็นลายก้อนเมฆ ด้านในเป็นลานกว้างมีเรือนของเจ้าเมืองเป็นเรือนไม้ฐานปูน พื้นด้านล่างปูด้วยอิฐหน้าวัวแผ่นใหญ่ ตัวเรือนที่เป็นอิฐถือปูนประดับด้วยกระเบื้องช่องลมลายจีนสีเขียวแบบที่พบประดับในบ้านเรือนของเราที่ตลาดจีน ตัวเรือนนี้สร้างมานานแล้วต่อมามีการซ่อมแซมตันจูล้ายได้ให้ช่างจีนมาเป็นผู้ซ่อมแซมเลยมีการแทรกศิลปะจีนให้เห็น

เจ้าเมืองนุ่งโสร่งไม่สวมเสื้อออกมาต้อนรับแบบไม่เป็นทางการอย่างเป็นกันเอง เจ้าเมืองเล่าให้มิสเตอร์คาเมรอนฟังด้วยภาษามลายูแล้วไอ้หลงแปลเป็นภาษาไทย จีนก็สรุปความเป็นภาษาอังกฤษอีกต่อหนึ่ง เจ้าเมืองบอกว่าชาวเมืองปัตตานีเป็นคนรักความสงบ ส่วนใหญ่เป็นผู้ใช้แรงงานสินค้าก็จะเป็นเกลือ ข้าว กระเบื้องดินเผา ปลาแห้ง และเป็นทางผ่านแร่ดีบุกจากเมืองยะลา การค้าขายอยู่ในมือคนจีนที่มีตันจูล้ายผู้ที่เพิ่งจะรับหน้าที่กัปตันจีนเป็นคนควบคุมดูแล และการที่รับหน้าที่กัปตันจีนตันจูล้ายจะต้องมีหน้าที่เป็นตุลาการมีอำนาจเต็มในการตัดสินคดีความที่เกิดขึ้นระหว่างคนจีนด้วยกัน ส่วนหลวงสุนทรสิทธิโลหะ(ตันจูเบ้ง)นั้นเจ้าเมืองบอกว่าเป็นผู้มีอำนาจมากถึงแม้จะเป็นคนที่ออกจะดุ เด็ดขาด แต่เป็นคนที่ถูกคอกับเจ้าเมืองมาก เราอำลาเจ้าเมืองแล้วไปลงเรือล่องกลับไปท่าน้ำกือดาจีนอ เพื่อเตรียมตัวเดินทางไกลกันในวันพรุ่งนี้

........................................................

การเดินทางของพวกเราใช้เรือปราหุ ซึ่งเป็นเรือที่ต่อมาจากกลันตันตัวเรือยาวประมาณ ๖๐ ฟุต กว้างประมาณ ๗ ฟุต ทำเป็นยกพื้นตลอดลำเรือ มีหลังคาสูงอยู่ตรงกลาง ตรงริมกราบเรือมีพื้นที่สำหรับคนค้ำถ่อ เนื่องจากเราจะเดินทางทวนกระแสแม่น้ำปัตตานีขึ้นไปต้องใช้การค้ำถ่อ การใช้เรือแจวธรรมดานั้นต้านแรงน้ำไม่ไหว บางช่วงก็จะเจอแก่งหินกลางแม่น้ำอาจจะมีกระแสน้ำวน เรือแต่ละลำจะมีคนทำหน้าที่ค้ำถ่อ ๔ คน อยู่กราบเรือด้านละ ๒ คน บางครั้งก็ใช้คนถึง ๖ คน

คนค้ำถ่อจะไม่สวมเสื้อนุ่งโสร่งดึงขึ้นระดับเข่าถือไม้ยาวไม่ต่ำกว่า ๑๔-๑๕ ฟุต เป็นไม้ไผ่ที่ปลายหุ้มปลอกเหล็กไว้ ตรงหัวมีไม้ทรงโค้งรับกับซอกแขนคนค้ำถ่อ วิธีถ่อเรือคือ ๒ คนจะยืนที่หัวเรือด้านซ้ายขวาของกราบเรือแล้วปักปลายถ่อลงในน้ำแล้วดันสุดแรงเดินไปทางท้ายเรือ อีก ๒ คนก็จะค้ำตามมา เมื่อคนค้ำถ่อคู่แรกเดินถึงท้ายเรือก็จะเดินกลับไปทางหัวเรือยกไม้ถ่อขึ้นให้ปลายอยู่เหนือศีรษะคนที่เดินตาม เมื่อถึงหัวเรือก็ค้ำเดินไปทางท้ายเรือ เรือจะช้าหรือเร็วขึ้นกับกำลังในการค้ำถ่อของคน ๔ คนนี้ หากไปเจอช่วงที่น้ำไหลเชี่ยวคนค้ำถ่อจะต้องออกแรงมากกว่าปกติ ต้องหาตำแหน่งในการปักปลายไม้ถ่อให้ดี นอกจากนี้ยังต้องคอยใช้ไม้ถ่อค้ำดันสิ่งกีดขวางต่าง ๆ ในขณะที่คนค้ำถ่อเดินค้ำไปเรื่อย ๆ ทางด้านท้ายเรือจะมีคนคอยถือหางเสือบังคับทิศทางเรือ บางช่วงจึงจะได้ยินเสียงตะโกนโหวกเหวกระหว่างคนค้ำถ่อกับคนถือท้ายเพื่อให้ทำงานสัมพันธ์กัน คนค้ำถ่อพวกนี้แรงดีมากจะทำงานติดต่อกันเป็นชั่วโมงจึงจะหยุดดื่มน้ำเพียงชั่วครู่ พวกเราที่เป็นผู้โดยสารจะถูกจำกัดบริเวณให้อยู่ภายใต้หลังคากลางเรือ เพื่อไม่ให้ออกไปกีดขวางการทำงานของคนค้ำถ่อ ส่วนพื้นที่ทางด้านท้ายเรือนอกจากจะเป็นคนถือท้ายแล้วยังมีการกันพื้นที่ส่วนหนึ่งสำหรับคนทำครัวหุงต้มอาหารสำหรับทุกคน

เราเดินทางทั้งวันโดยไม่แวะขึ้นบกที่ไหนเลย จนเย็นเราเข้าเขตเมืองหนองจิก ๒ ข้างทางไม่มีบ้านเรือน เห็นแต่ทุ่งนา สวนมะพร้าวสวนผลไม้พวกเงาะทุเรียน จนถึงหาดทรายแห่งหนึ่งที่ดูสะอาดและเงียบสงบ เราจอดเรือและขึ้นไปนั่งพักรับประทานอาหารกัน คนเรือก่อกองไฟขนาดใหญ่เพื่อให้แสงสว่างและไล่ยุงไล่แมลง ท่ามกลางเสียงจักจั่น คืนนี้เป็นคืนเดือนหงายจึงมีแสงจันทร์ช่วยให้ความสว่าง มิสเตอร์คาเมรอน มิสเตอร์โคลท์และจีนนอนบนเรือ ส่วนไอ้หลงกับคนเรือต่างก็ปูที่นอนกันรอบกองไฟที่หาดทราย เราวางแผนกันว่าพรุ่งนี้เราจะเดินทางไปจนถึงบิเซระหรือท่าสาปแขวงเมืองยะลาแล้วเราจะเดินไปยังถ้ำพระนอนที่ห่างออกไปไม่ไกลมากนัก

........................................................