คำให้การเด็กหัวตลาด ตอนที่ ๘๑ พระจีนคณานุรักษ์ถึงแก่กรรมวันไหน

วันนี้วันที่ ๙ มกราคม พ.ศ.๒๕๖๑ วันที่ ๙ มกราคม ผมถือว่าเป็นวันสำคัญวันหนึ่งของตระกูล “คณานุรักษ์” เพราะเป็นวันถึงแก่กรรมของพระจีนคณานุรักษ์(ตันจูล้าย) ผู้ซึ่งคุณปู่อนันต์ คณานุรักษ์ นำราชทินนามของท่านมาเป็นนามสกุลแทนนามสกุล “ตันธนวัฒน์” ที่ท่านเป็นผู้ขอจดตั้งนามสกุล

วันที่พระจีนคณานุรักษ์ถึงแก่กรรมนั้นผมมีเอกสาร ๒ ชุดที่วันคลาดเคลื่อนกัน ๑ วัน เอกสารชุดแรกคือราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๓๖ วันที่ ๑๕ กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๔๖๒ หน้า ๓๖๗๑ มีแจ้งข่าวตาย อำมาตย์ตรี พระจีนคณานุรักษ์(จูไล้ตั้น ธนวัฒน์) บ.ช., บ.ม. กระทรวงมหาดไทย อายุ ๗๓ ปี ป่วยเปนไข้ ถึงแก่กรรมวันที่ ๘ มกราคม พระพุทธศักราช ๒๔๖๒

เอกสารอีกชุดเป็นจดหมายจากขุนพจน์สารบาญ(ตันบั่นลก) บุตรชายของพระจีนคณานุรักษ์ ส่งไปกราบทูลสมเด็จฯกรมพระยาดำรงราชานุภาพ เมื่อครั้งที่ยังเป็นกรมพระดำรงราชานุภาพ ลงวันที่ ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๔๖๒ ระบุว่า พระจีนคณานุรักษ์ ถึงแก่กรรมวันที่ ๙ มกราคม พ.ศ.๒๔๖๒

เดิมทีผมฟันธงเอาเองจากความน่าจะเป็นว่า เอกสารที่ลูกชายเขียนด้วยลายมือไม่ควรจะระบุวันตายของพ่อผิด ต่างจากราชกิจจานุเบกษาที่ผ่านหลายขั้นตอนกว่าจะออกมาเป็นรูปเล่ม มีโอกาสที่จะเกิดความผิดพลาดได้มากกว่า ผมจึงกำหนดว่าวันที่ ๙ มกราคม พ.ศ.๒๔๖๒ เป็นวันถึงแก่กรรมของพระจีนคณานุรักษ์

ผมเองก็ดันหลง ๆ ลืม ๆ กับเอกสารกับข้อมูลที่มีในมือ จนเมื่อสักครู่เพิ่งจะนึกขึ้นได้ว่าผมมีเอกสารสำคัญอยู่ในความครอบครองชิ้นหนึ่ง เป็นแผนที่ที่ดินพระราชทานสำหรับเป็นฮวงซุ้ยประจำตระกูลของพระจีนคณานุรักษ์ ในแผนที่นั้นมีบันทึกวันถึงแก่กรรมของหลวงสำเร็จกิจกรจางวาง(ตันเตียงซิ่น หรือ ตันปุ่ย) บิดาของพระจีนคณานุรักษ์

เอกสารชิ้นนั้นมีลายมือเขียนวันถึงแก่กรรมของพระจีนคณานุรักษ์เป็นภาษาจีนว่า วันที่ ๑๙ เดือน ๑๑ ผมลองเปิดปฏิทินจีนย้อนหลัง ก็พบว่า วันที่ ๑๙ เดือน ๑๑ ปีมะแม ตรงกับวันที่ ๙ มกราคม พ.ศ.๒๔๖๒

ตกลงผมได้ข้อสรุปค่อนข้างแน่นอนแล้วว่า พระจีนคณานุรักษ์(ตันจูล้าย) ถึงแก่กรรมวันที่ ๑๙ เดือน ๑๑ ปีมะแม ตามปีนักษัตรจีน ตรงกับวันที่ ๙ มกราคม พ.ศ.๒๔๖๒ ทางสุริยคติ

บันทึกวันที่ ๙ มกราคม พ.ศ.๒๕๖๑