การเป็นครูแพทย์ที่เกี่ยวข้องกับการผ่าตัดจะต้องทำงานควบคู่ไปกับพยาบาลห้องผ่าตัดหรือที่เรียกกันว่า...สครับ มาจากคำว่า scrub nurse ซึ่งนับว่าเป็นบุคคลสำคัญอีกคนหนึ่งในกระบวนการผ่าตัด เพราะจะต้องคอยส่งเครื่องมือตามที่หมอผ่าตัดเรียกใช้เช่นมีด กรรไกร คีมหนีบเส้นเลือด ซึ่งพวกนี้จะมีชื่อเฉพาะตามแต่ลักษณะของเครื่องมือ จึงมักจะเรียกเป็นภาษาอังกฤษเช่นมีดก็เรียกว่า blade คีมหนีบเส้นเลือดหนีบเนื้อเยื่อนี่ก็มีหลายชนิดมากตั้งแต่ Mosquito clamp, Allis clamp, Pott’s clamp ส่วนกรรไกรตัดชิ้นเนื้อก็จะเรียกว่า Metzenbaum เว้นแต่กรรไกรตัดไหมที่หมอผ่าตัดนิยมเรียกเป็นภาษาไทยว่า...กรรกอย ชื่อเต็ม ๆ คือ...กรรกอยตัดไหม

ตอนที่โรงพยาบาล ม.อ.เราเปิดใหม่ ๆ ส่วนใหญ่บรรดาครูแพทย์แผนกที่ต้องเข้าห้องผ่าตัดมักจะมีอาวุโสมากกว่าสครับ เราจึงไม่ค่อยเห็นสครับแข็งข้อกับหมอ ต่างจากโรงเรียนแพทย์เก่า ๆ หรือโรงพยาบาลเก่า ๆ ที่บรรดาสครับจะแก่พรรษา

เรื่องนี้เป็นเรื่องของครูแพทย์ที่โรงเรียนแพทย์ฝั่งขวาของแม่น้ำเจ้าพระยา เป็นครูแพทย์ผ่าตัดรุ่นเยาว์ในช่วงที่ผมไปเรียนต่อ ครูแพทย์คนนี้เป็นคนที่บรรดาแพทย์ประจำบ้านอย่างพวกผมไม่ค่อยชอบเท่าไหร่ เพราะพี่แกมีพฤติกรรมชอบแย่งเคสเรา

ปกติในระบบการฝึกแพทย์ประจำบ้านเพื่อเป็นแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านศัลยกรรมทรวงอก เราจะมีหัวหน้าแพทย์ประจำบ้านทำหน้าที่จ่ายคนไข้ให้ครูแพทย์และแพทย์ประจำบ้านทุกคนเพื่อทำการผ่าตัดรักษา วันไหนที่เป็นคิวแพทย์ประจำบ้านทำผ่าตัด ครูแพทย์รุ่นเยาว์คนนี้แกจะชอบเข้ามายืนดู พอเราผ่าตัดเปิดช่องอกเห็นอวัยวะภายในพวกหัวใจ ปอด หลอดเลือดแดงใหญ่แล้ว แกมักจะส่งเสียงดังว่า....หยุด ๆๆ เคสนี้ยาก เดี๋ยวผมทำเอง.... เป็นอันว่าแพทย์ประจำบ้านชวด โดนแกงาบเคสไปแล้ว

วันหนึ่งก็มาถึงคิวผม วันนั้นผมได้รับเคสผู้ป่วยเด็กเป็นโรคหัวใจพิการแต่กำเนิด มีเส้นเลือดเชื่อมต่อหลอดเลือดแดงใหญ่จากหัวใจกับหลอดเลือดดำใหญ่ที่ไปปอด การรักษาก็คือตัดแยกเส้นเลือดที่เชื่อมต่อนี้ออกจากกันแล้วเย็บปลายทั้ง ๒ ข้าง มันเป็นหัตถการที่ผมได้รับการฝึกปรือจากอาจารย์ประเสริฐ วศินานุกรตั้งแต่ผมยังเป็นใช้ทุนก่อนไปเรียนต่อ เรียกว่าแทบจะหลับตาทำได้

แต่ผมก็ยังโดนครูแพทย์รุ่นเยาว์คนนั้นสะเดิ๊บไปจนได้ พอผมเริ่มตัดเลาะเส้นเลือดเพื่อจะคล้องด้วยไหม แกก็ตะโกนตามสไตล์แกว่า....เฮ้ย! ปานเทพหยุดเลย เคสนี้ยากอย่าเลาะ เดี๋ยวเส้นเลือดแตก.....แล้วแกก็ล้างมือเปลี่ยนชุดเข้ามาทำผ่าตัดแทน

ผมก็ได้แต่ยืนช่วยแกแบบเซ็ง ๆ เพราะไอ้การทำผ่าตัดที่ง่ายสำหรับผมมันเป็นการทำผ่าตัดที่ยากสำหรับแกจริง ๆ กว่าแกจะเลาะเส้นเลือดกว่าแกจะคล้องเส้นเลือดได้มันนานมาก จนผมนี่ยืนเมื่อย

แต่เหมือนสวรรค์จะเข้าข้างผม หัวเราะทีหลังย่อมดังกว่า เพราะแกดันไปตัดเอาเส้นเลือดแขนงย่อย ๆ เส้นหนึ่งเข้า เลือดพุ่งจู๊ดเกือบเต็มหน้าแก ด้วยความเป็นคนที่เก็บอาการไม่เป็นแกตะโกนลั่นแบบลนลานบอกสครับว่า...clamp clamp clamp เร็วหน่อย.....พร้อมกับยื่นมืออันสั่นระริกออกไปทางสครับ พี่สครับอาวุโสแกเด็ดมากเลย แกยื่น clamp ใส่มือครูแพทย์รุ่นเยาว์ไป ๓ ตัว เพราะแกร้องขอ clamp clamp clamp ๓ ครั้ง พอ clamp ๓ ตัวถูกจับยัดใส่มือ แกเงียบกริบทันที ค่อย ๆ วาง clamp ส่วนเกินลง แล้วบรรจงทำผ่าตัดต่อไปจนเสร็จ ผมนี่กลั้นหัวเราะแทบจะฉี่ราด

นี่เป็นฤทธิ์เดชของสครับที่หมอผ่าตัดอย่างครูแพทย์ยังไม่กล้าหือ โชคดีที่ตลอดเวลาที่ผมเป็นหมอผ่าตัด เป็นครูแพทย์ผมไม่เคยเจอเหตุการณ์แบบนี้ เพราะพี่ ๆ น้อง ๆ สครับที่โรงพยาบาล ม.อ.นี่ดี ๆ ทั้งนั้น รักนะ จุ๊บจุ๊บ